Meen oopa was boekhaauwer, ooverdag vur ’n schoenfebriek in Drúúne en ’s aoves vur meense die’t nie zo breêd han. Mit dè leste is-ie nò z’n pesjóén nog lang durgegaon. Dòr was bevurbild ’n Drúúnese femilie dòr ze ammel wè mekeerde. Leeze, dòr was vur hullie gin beginne aon, dus oopa hielp ze mit d’r administraosie: bríéve van de geminte, blauw envelòppe – d’n heêle zwik.
Nou was oopa ontzachelijk secuur mi z’n pepierwerk. Es-t’r spul weg moes, dan ging-tè nie in de vùllesbak mer dan mòkten-ie dè himmel klèèn mi zo’n pepierversnipper-mesjíén. Op’t end van’t jaor hag ’t dè ding drukker es ’n goermet-stelleke mi kerst. Es ooma dan zaat te braaie, hurde ze hil d’n dag ‘krrr-krrr-krrr’ ùt oopas ketoôr koome.
Mer om de zovvul tèèd híéf dieje krrr stil. Dan ha-tè mesjíén z’n èège wir ’s verslikt in ’nen bríéf van de belastingdienst en dan kon oopa dieje frut ’r tussenèùt gòn te zitte peutere. Toen dè apperaot ’r in eênen dag tèèd vur de zesde keêr meej ùtscheej, was oopa d’r himmel klaor meej. Hij dook de schuur in en hòlde ’ne groôten aauwen immer van ijzer vur d’n dag. Die douwden-ie vol mi pepier en hij staak ’r de fik in. Nou, dè braandde netuurlijk z’n best, en mit d’n deksel op ’n kìèrke was al ’t pepier binne de kòrtste keêre weg.
Ooma hag ’t ’r niks op. ‘Wè nou es diejen bak omkiepert? Dan zemme’r klaor meej!’ zi-se. Mer oopa mòkte z’n èège gin zùrge. ‘Zè mer nie bang, mam!’ ’n Jòrke of vèèf ging ’t heêl góéd. Dòr is daor in diejen hòf hil wè opgestokt.
Eên ding ha-tie alleên gin erg in: dieje verroesten immer wier hoe langer hoe dunder. Dòr kwaame schurkes in en op ’n gegeeve mement konde’r op sommigte plekke rèècht durheene kèèke. Es’t vuur immel góéd braandde, kwaame de vlamkes mit d’re kòp dur d’n deksel heene.
Op ’ne keêr in 2007 waar ik bè hullie òn’t lozjeere toen oopa wir mi ’ne staopel pepier nòr meneeje kwaam. ‘Mam, ik gòi wir efkes wè stukke in d’n immer dóén,’ zi-tie teege oomas. ‘Ge zet wel vurzichtig, war, pap?’ zi-se. ‘Jao,’ zi-tie, ‘mòkte gij oew èège mer nie druk.’
Dus oopa zet d’n immer teneêr, stòpt ’r z’ne pepierhaandel in en stekt de zoôi aon. Hij wil ’ne twidde staopel gòn haole, mer meejdè-tie z’n èègen omdraait, fladdert daor ’n braandend stukske pepier ùt zo’n gat omhoôg. De wend krèègt ’r vat op en blaos ’t nòr ’nen opgesnoeide maastenboôm flak aachter ’t huis. En jaa, ge raoi ’t al: ’t pepìèrke komt in de tòp van d’n boôm terèèchte en ’t duurt nie lang of z’n krèùn stòi in de fik. Oopa was-t’r vlug bij mit de tèùnslang, mer te lange leste moes-t’r tòch de braandweer òn te paas koome.
De vòlgenden dag wier ’t mesjientje wir van stal gehòld. ’t Hi z’n èège nog dikkels verslikt, mer oopa en ooma hebben in ieders geval gin fakkel van zeuve meeter hoôg mir in d’n hòf gehad.
Yoïn van Spijk (Drunens)